Introductie van een nieuwe kat
Hoe een kitten of kat in een nieuwe groep wordt opgenomen, heeft een groot effect op de kwaliteit van de latere onderlinge relaties van de dieren.
Het allerbelangrijkste is dat de dieren tijdens de introductie niet van elkaar schrikken.
Als eerste moet de nieuwkomer voldoende gelegenheid krijgen om het huis te verkennen zodat het dier zich bij angstgevoelens op een zo veilig mogelijk plekje kan terugtrekken. Groepsgrootte en leeftijd van het te introduceren diertje spelen een grote rol in de methode van aanpak.
Meestal gaat het om één kitten dat met één of twee katten gaat kennismaken. In deze situatie volstaat meestal deze volgorde:
De fokker komt het kitten brengen, zet de transportmand met het kitten even in de gang of ergens achter een deur waar geen andere huisdieren zijn. Dan kunnen de mensen elkaar begroeten en de al aanwezige dieren wat aandacht krijgen. Dan gaan deze katten naar een ander vertrek waar al een kattenbak en drinken klaar staat. De nieuwkomer kan de huiskamer verkennen, de kattenbak vinden en evt. gebruiken, aan de klimboom nagelen en aan de geurtjes opmaken dat er ergens andere katten aanwezig moeten zijn. Dan kan er geruild worden. Om onverwachte situaties te voorkomen, is het verstandig om het kitten weer even in de transportmand te zetten en eventjes in een neutraal vertrek te plaatsen. Dan mogen de eigen katten de huiskamer gaan verkennen en aan de geurtjes kunnen ze opmaken dat er een andere kat in huis is terwijl de nieuwkomer de kamer gaat onderzoeken waar de eigen katten hebben gezeten. Voor perfectie is het verstandig om hierna nog een keertje de dieren te ruilen en wanneer iedereen een nieuwsgierig relaxte indruk maakt, kan de eerste kennismaking gaan plaatsvinden. Een gecastreerde kater is vaak ideaal voor de eerste kennismaking. Poezen doen vaak wat moeilijker. Het is essentieel dat beide dieren oogcontact hebben voordat ze naar elkaar kunnen toelopen. Wat blazen en grommen, is niet ongebruikelijk maar dit hoeft niet. De ideale katercastraat stelt zich zelfs op als een zorgzame ouder en kan koerende geluidjes maken om de kleine te lokken. Wanneer dit goed gaat, kan de tweede kat erbij komen. Zorg ook nu weer dat er eerst overduidelijk oogcontact is om een schrikreactie te voorkomen.
Er bestaan uiteraard verschillende inzichten over hoe de meest ideale introductie zou moeten verlopen. Ik heb wel adviezen gelezen dat men er weken voor wil uittrekken. Ik ben daar tegen: waar zit dat kitten dan al die weken? Eenzaam in een kamertje apart? Maar ook: zet de kleine maar gewoon in de huiskamer en het vindt zijn weg wel. Dat kan zeker goed aflopen maar wat wanneer het niet goed gaat en het nooit goedkomt met de relatie met de andere huisdieren?
Een veel gemaakte vergissing is de veronderstelling dat de jongste kat wel het makkelijkst zal leren omgaan met de nieuwkomer. Juist de jongste is meestal het dier waar de ontmoeting met een ander dier een totaal nieuwe ervaring is.
Omdat wij meer dieren hebben, introduceren wij onze nieuwkomers op een andere manier. Meestal gaat het kitten meteen naar een slaapkamer en wanneer het daar de weg weet, mag de liefste en zorgzaamste castraatkater de kleine gaan inpalmen. Ik trek er meestal meerdere dagen voor uit zodat ieder dier alle gelegenheid om met de kleine kennis te maken en vice versa. De weg leren kennen in de huiskamer kan samen met de dieren die het kitten al het beste kent. Wij hebben het voordeel dat we een trap in de huiskamer hebben waar vandaan een kitten alles kan observeren. Nu hebben we nog maar één hond maar eerder met drie honden over de vloer was dit best wel een horde voor een kitten om te nemen.
Het introduceren van een volwassen kat vereist meestal een heel andere aanpak. Soms gaat het heel makkelijk. Katers onder elkaar, zelfs (ex-)dekkaters kunnen verbazingwekkend tolerant zijn. Ik raad aan om eerst voldoende tijd te nemen om een band met de nieuwkomer op te bouwen. De andere katten hebben snel genoeg door dat er een andere kat in huis is. Op grond van hun reacties kan ook worden opgemaakt of ze positief nieuwsgierig of angstig zijn.
Er zijn verschillende mogelijkheden: de katten alleen door een kiertje van een openstaande deur (stevig haakje) aan elkaar laten wennen of de nieuwkomer een voor een met een eigen kat laten kennismaken.
Bij beide mogelijkheden moeten de katten af en toe van kamer wisselen zodat ze elkaars geuren leren kennen en de nieuwkomer vertrouwd met het huis kan raken. Vaak helpt het om ze juist in de buurt van die deur hun maaltijden en tussendoorhapjes te geven. Op een gegeven moment kan de deur opengezet worden terwijl de dieren worden afgeleid met extra lekker eten.
Bij meerdere katten raad ik dan de een-op-een situatie aan. Met wat geluk kunnen die twee dan verder samen optrekken. Er heb goede resultaten gehoord over deze aanpak: twee volwassenen staan ieder bij het dier en geven iets lekkers op het moment dat de deuren opengaan en ze oogcontact maken. Zo associëren zij het elkaar zien als iets positiefs. Afhankelijk van hun persoonlijkheden en achtergrond zullen ze meer of minder tijd nodig hebben om elkaars aanwezigheid te accepteren.
Wanneer de nieuwkomer geen angstige indruk maakt, verloopt de kennismaking meestal voorspoedig. Angstig gedrag lokt agressie uit dus in dat geval moet de introductie langzamer gaan verlopen. Het is dus van het grootste belang dat de nieuwkomer zich veilig gaat voelen. Een goede relatie met de nieuwe mensen en niets overhaasten is de basis voor succes.
Naast liefde, geduld en lekkere hapjes zijn er ook andere hulpmiddelen zoals de Feliwayspray en –verdampers en Pet Remedyspray en –verdampers. Omdat deze op basis van verschillende grondstoffen werken, kunnen ze naast elkaar worden gebruikt. Wel vooraf uitproberen en observeren hoe de dieren erop reageren.
Ik heb geen ervaring met het in een groep opnemen van een echt getraumatiseerd dier dus hiervoor kan ik geen advies geven anders dan vooral veel tijd steken in het welzijn van de nieuwkomer zodat hij zijn (zelf-) vertrouwen in mens (en daarna dier) kan opbouwen. Mogelijk dat het middel Clomicalm kan helpen tegen angstgevoelens. Dit middel heeft bij sommige dieren het effect van ‘resetten’ waardoor ze helemaal tot rust kunnen komen waardoor er de beste kansen op succes ontstaan. Zorg wel voor een juiste dosering. Het is wel gebeurd dat een dierenartspraktijk een potje voor honden heeft verstrekt. De potjes voor katten bestaan uit tabletjes van 5 mg en voor een Somali volstaat een half tabletje. Afhankelijk van de mate van stress die het dier heeft ondergaan, kan het korter of langer slaperig zijn. Dit tot rust komen, kan heel belangrijk zijn. Wanneer het dier na voldoende rust zich als een zombie gedraagt dan is het verstandig om de inzet van dit middel te heroverwegen. Wanneer het dier zich wel normaal gedraagt, kan de dosering verlaagd worden naar een paar dagen een half tabletje om de dag, daarna een halfje om de paar dagen en met wat geluk kan het dan verder afgebouwd worden.
Bij de echt moeilijke gevallen is het raadzaam om zoveel mogelijk over dit soort problemen te lezen en andere kattenliefhebbers te raadplegen in de hoop de benodigde informatie te vinden.