Voeding

Mijn motto voor de beste voeding van katten

De vijf V’s: Veel Variatie, Vocht & Vers Vlees

Toen wij onze eerste rasdieren kregen, spelde ik iedere publicatie over het zelf samenstellen van het eten voor huisdieren. Die vond ik toen eigenlijk alleen in clubbladen en tijdschriften over honden. Tegenwoordig zijn er ook uitstekende artikelen te vinden op het internet. Ooit een lezing van drs. T. Koning bijwonen, is een aanrader. Haar boekje ‘Voer voor carnivoren’ ook.
Een interview met haar.
Een interessant artikel over natuurlijke voeding voor honden en katten van de mensen achter de Groene Os.

Katten hebben in verhouding meer dierlijke eiwitten nodig en onze honden krijgen wat meer koolhydraten. Vroeger waren dit gedroogde bruine boterhammen. Tegenwoordig geef ik meer groentes (langzame koolhydraten) omdat snelle koolhydraten ook bij dieren overgewicht in de hand werkt.
Onze Kuvaszdame Eesz, een grote witte Berghond, is helaas eind juni 2015 overleden maar ze was wel ruim 16 jaar oud. Natuurlijk kan ik niet stellen dat de natuurlijke voeding ervoor gezorgd heeft dat zij deze voor een grote hond prachtige leeftijd heeft bereikt, de goede genen van het ras en het inzicht en de kunde van onze dierenarts toen Eesz op hoge leeftijd een kei van een tumor had, 1,2 kilo!!, hebben beslist aan deze behaalde leeftijd bijgedragen.

Onze prachtige Eesz toen ze ongeveer twee jaar oud was. Uiteindelijk is zij zestien jaar geworden.

De basisprincipes:

Er zijn een paar grote groepen voedsel voor onze huisdieren.

  1. prooidieren, zelf gevangen of door de mens gegeven;
  2. de brokjes, blikjes en kuipjes uit de winkels;
  3. de KVV’s als Carnibest, Bandit, Bibi, Buddy etc.;
  4. de enkelvoudige vleessoorten als kip, hart, vis, vers, gedroogd of ingeblikt.

Prooidieren geef ik niet om praktische redenen anders dan een paar keer per maand gekookte eendagskuikens.
‘s Morgens krijgen ze bijna altijd een volledig product als een KVV (meestal Carnibest) als ontbijt en ‘s avonds iets enkelvoudigs uit groep 4.
De brokjes en gedroogd vlees krijgen ze als tussendoortje en de blikjes en kuipjes worden hier als sausje gebruikt om indien nodig of voor de verwennerij hun ‘gezonde maar niet sterk ruikende’ vleesmaaltijd aantrekkelijker te maken.

Onze dieren eten vrij veel…

rauw (en soms licht gekookt want het vuur is niet voor niets ooit uitgevonden) vlees van voor menselijke consumptie geschikte kwaliteit.

Het bekende droogvoer, de kattenbrokjes, ‘het kattenbrood’, krijgen ze ook maar alleen maar als een snack tussendoor. Een belangrijke reden voor deze keuze is het gebrek aan vocht waardoor katten een fors risico lopen om blaasproblemen te krijgen. Misschien wordt zelfs het nierfalen dat zoveel katten het leven kost ook wel in de hand gewerkt door dit gebrek aan vocht.
De in mijn ogen dubieuze kwaliteit van de gebruikte grondstoffen (diermeel en andere niet voor menselijke consumptie geschikte stoffen), anti-oxydanten, conserveermiddelen, verzuurders, de kunsthars melamine en de veel te grote hoeveelheid granen/ingrediënten van plantaardige oorsprong) is ook niet zonder gevolgen voor de gezondheid van de dieren.
Er worden voor het voer van huisdieren andere normen gehanteerd dan voor consumptiedieren. In producten voor mensen mogen giftige en/of kankerverwekkende stoffen en bijv. antibiotica maar tot een bepaalde norm voorkomen. Voor het voer voor consumptiedieren ligt het anders met deze normen en alles wat niet bruikbaar is als veevoeding en waarvoor vernietiging te duur is, vindt zijn weg naar de fabrieken waar het voer voor onze huisdieren wordt gemaakt. Wij vinden onze huisdieren dan wel ‘om op te (vr)eten’ maar echt gangbaar is dit niet in Nederland en omdat zij niet voor consumptie bedoeld zijn, heeft dat helaas consequenties voor de normen en controles op de grondstoffen voor het voedsel voor huisdieren.

Je bent nooit te jong om goede gewoontes te ontwikkelen. Dit kitten knaagt aan een stuk rauwe kip, een kipkluifje met bot.

Wat onze katten wel krijgen, vooral vermengd met rauw vlees als smaakmaker/geurig sausje, is een kleine hoeveelheid natvoer  uit de bekende grotere en kleinere blikjes. Ook die uit de supermarkt zoals de inhoud van de maaltijdzakjes van Whiskas, Felix en Kitekat maar ook een ‘vorkje’ uit de blikjes van Almo, Hills, Schesir etc, worden hier vaak gebruikt om de versvleesmaaltijden op te leuken. Ook de soepjes (Felix en Sheba) vinden ze heerlijk. In het geval van de soepjes gaat er dus een lepeltje of scheutje over.
Om onze Orchid op haar oude dag aan het eten te houden, moeten we helaas bijna dagelijks haar eten opleuken. Onlangs bleek zij een voedingsallergie te hebben opgelopen die zich uitte in een lelijke wond eosinofiel granuloom op haar neusje. Gelukkig is dit weer helemaal genezen alleen door wat te minderen met dit soort producten.

Katten uithongeren om ze te dwingen minder aantrekkelijk voer te eten, is mijn stijl niet én katten laten vasten, is heel slecht voor hun gezondheid (risico op leververvetting), dus dit is een soort compromis. Ik heb een tijdlang gedacht dat natvoer een pot nat was met het droogvoer met als enig verschil het vocht, maar gezien de behaalde leeftijden van ontzettend veel katten van eigenaren die hun dieren minstens tweemaal daags royaal, dus geen hapje, nat voer gaven, denk ik dat de kwaliteit van het blikvoer minder slecht is dan dat van de brokjes. Inblikken is tenslotte ook een conserveringsmiddel.
Inmiddels zijn we een aantal jaren verder met de verzorging van onze huisdieren en is niet meer echt nodig om het verse vlees een extra aantrekkelijk geurtje te geven door er iets doorheen te mengen. Maar soms doe ik het nog wel. Zeker bij de dieren met een (meestal door ouderdom) minder goede eetlust. Eén vorkje sterk ruikend blikvoer door het eten mengen voor onze katten werkt perfect. Ik vind dat katten alles moeten kunnen eten, met dat geurtje vinden ze het smakelijker en eten ze beter door. Ik houd er nl. ook niet van wanneer het eten lang blijft staan.
Blikjes tonijn en zalm voor menselijke consumptie (daar zit wel zout in) zijn ook handig om vers vlees smakelijker te maken. Rooster was hier de ernstigste verslaafde en ik heb wel gezien dat hij al grote happen van de Carnibest nam terwijl de pluk tonijn nog in het midden van het bord lag en hij dus alleen de geur ervan binnen kreeg: hij liet zich de Carnibest goed smaken. Toch was hij niet consequent. Licht gekookte kipfilet, dus nog rauw vanbinnen, vond hij onweerstaanbaar lekker evenals patat en chips… Rare eter.

Onze boef Rooster van vroeger. Hij bliefte de Carnibest niet zonder geuropleukertje. Ooit stond hij al smakelijk te eten van de Carnibest op de rand van een bord terwijl het vorkje Almovlees uit blik nog onberoerd in het midden lag (ik moest het er nog doorheen mengen). Zo belangrijk is de geur dus voor katten!

Zelf proberen?

Voor wie interesse heeft om zijn huisdieren ook natuurlijker te gaan voeden, is het vast wel prettig te weten dat de behoefte aan een goed en veilig versvleesproduct voor huisdieren om een gegeven moment zo groot werd dat ‘de industrie’ erop ingesprongen is. De firma Prins heeft Prins Total Care op de markt gebracht. Het zijn balletjes compleet gemaakt gemalen voer van ca. 25 gram.
Hoewel bijna alle dierspeciaalzaken wel Prins droogvoer in het assortiment hebben, hebben maar weinig zaken dit diepvriesvlees op voorraad.
Voor de eerste kennismaking met vers vlees moet je vaak wel zorgen voor kleine porties en óf een goede eetlust óf wat mengen met iets dat bekend en overheerlijk (voor een kat dus) ruikt.
Supermarkten verkopen soms soorten Smuldier. Het was altijd heel erg goedkoop maar het wordt nu steeds duurder. Mits als onderdeel(tje) van een weekmenu met veel variatie is dit best bruikbaar.
Wij laten de diepvries verpakkingen KVV eerst licht ontdooien, snijden het dan in porties waarvan de meesten in de diepvries gaan. Voor de volgende dag bewaren we een portie in een afgesloten kunststof bak in de koelkast.
Wanneer je voor jezelf vlees klaar gaat maken, kan je je dier daarvan een stukje geven. Zo kan de spijsvertering van je dieren eraan wennen.

 

Moederpoes met haar kittens aan een bord KVV. In dit geval was het Carnibest. Dit is een vriesversproduct, speciaal voor huisdieren gemaakt van voor menselijke consumptie goedgekeurde consumptiedieren. Het valt onder de categorie KVV (Kant- en klaar Vers Vlees).  Er zit ook grof gemalen bot en kraakbeen door en nog wat vitamines en andere zaken waardoor het een compleet product is en geschikt is als volledige voeding voor iedere dag.

 

Andere merken op dit gebied die KVV´s (complete producten bestaande uit gemalen vlees, organen en botten) leveren zijn o.a.

– Bibi, Haaksbarf, Tinlo, Bandit, Buddy’s, Lobbes en Carnibest. Voorheen moest je dit voornamelijk via particulieren en/of trimsalons kopen. Inmiddels verkoopt bijna iedere dierenspeciaalzaak verschillende soorten diepvriesvlees voor honden en katten. Ook zijn er dierenartsen die het belang van vers vleesvoeding actief onderschrijven door dit ook te verkopen. Wanneer je een nieuw merk of een andere smaak probeert, neem dan eerst een kleinere verpakking.

De enkelvoudige of aanvullende vleesproducten

Er zijn heel veel merken die enkelvoudige of aanvullende vleesproducten voor huisdieren leveren. Kijk op de verpakking wat het precies is. Dit zijn prima producten maar je moet wel in de gaten houden of de menuutjes, bekeken over een aantal dagen, enigszins het prooimodel benaderen. Iedere dag enkelvoudig is raad ik niet aan mits er bijv. als ontbijt een KVV als Carnibest op het menu staat. KVV’s zijn per definitie complete voeders. Bij alleen enkelvoudige of aanvullende vleessoorten moet je veel variëren en ontkom je niet aan het toevoegen van een vitamine/mineralenmengsel. Ik gebruik al decennialang Gistocal van Beaphar. Denk erom, dit is alleen bedoeld om de enkelvoudige vleesproducten completer te maken. Met een toevoeging aan complete voeding breng je deze voeding juist uit balans. Van kalk en vitamines kan je beter een tekort hebben dan een teveel. Ik doseer ook bewust veel lager dan voorgeschreven is en ook niet bij ieder maal van een enkelvoudige vleessoort als kip, vis, hart, kippennekjes en rundvlees.

Ook een weetje: compleet voer voor honden, is niet geschikt voor katten omdat er meestal minder dierlijke eiwitten van goede kwaliteit in zitten (pens en granen).

Eendagskuikens geef ik meestal gekookt omdat mijn katten ze zo lekkerder vinden en er ook minder troep van komt; dat vind ik op mijn beurt weer prettig. Veel mensen hebben hun bedenkingen over eendagskuikens omdat het zo zielig is. De kip die in de supermarkten ligt, is een enkele weken ouder kuiken dat dankzij allerlei onnatuurlijke zaken extreem snel is gegroeid. Hun skelet kan die groei niet bijhouden waardoor ze door hun poten zakken en ternauwernood het slachthuis nog kunnen halen. Dát is pas zielig! Dus om de katten het gezonde en zeer gewaardeerde hapje eendagskuiken te onthouden vanuit motieven van diervriendelijkheid is niet echt noodzakelijk. Tegenwoordig staat dit hier niet vaak meer op het menu; ze vinden het niet meer echt lekker. Over een tijdje probeer ik het weer eens.

Met vier weken krijgen ze hier hun eerste vleeshapje. Meestal is dit een balletje Carnibest dat ze van mijn vinger mogen afhappen.

Ik koop voor onze dieren ook gewoon vlees in de supermarkt. Uit de vriezer is vaak goedkoper dan vers. Verse filets, drumsticks, borrelhapjes en zelfs hele kippen worden hier inclusief de botjes en karkas verorberd. Ik kan in de supermarkt ook bevroren visfiletjes kopen. Tilapia, pangasius, kabeljauw, koolvis en zalmfilet vinden ze hier heel lekker. Onze katten hebben hun vis trouwens het liefst helemaal gaargekookt wat ze soms met een heel klein beetje goed gaargekookte witte rijst, een volkoren beschuitje of psylliumvezels krijgen. Deze toevoeging is ook een beetje bedoeld om het zand en de vacht/veren van de prooidieren dat de in de natuur levende kat wel binnenkrijgt te vervangen voor een natuurlijke stoelgang.

Sinds wij de KVV’s als Carnibest ontdekt hebben, krijgen onze dieren dit dus als ontbijt. Lekker makkelijk en ze krijgen alles binnen. Ook gemalen botten én orgaanvlees als lever, niertjes etc. Tussendoor krijgen ze af en toe wat brokjes (allerlei merken) en vooral gedroogde kip en lamslong. Het gedroogde vlees is geweldig voor hun gebit. De tandplak móet er iedere 24 uur wel vanaf om het gebit gezond te houden. ’s Avonds krijgen hun ‘echte eten’ in de vorm van bijv. repen/brokken rauwe lams/schapenhart, rauw rundvlees, gekookte zeevis, rauwe kippennekjes, drumsticks, borrelhapjes, kipkarkas en soms kippenlevertjes en – maagjes.

Het prooidiermodel

Bij de samenstelling van maaltijden over een aantal dagen moet je in grote lijnen het ‘prooidierenmodel’ volgen. Zoals ik onze dieren eten geef, vertrouw ik erop dat alle soorten orgaanvlees, bot en kraakbeen in de Carnibest zit. Er is verschil van mening over hart; is dit nu orgaanvlees of spiervlees? Ik zie dit als spiervlees en daarom krijgen zij dit in verhouding vrij veel. Meerdere keren in de week schapenhart. Runderhart zou andere verhoudingen hebben en daarom krijgen ze maar een keer per week. Met lever ben ik ook voorzichtig. Echt nooit vaker dan een keer per week en meestal minder vaak. Niertjes eigenlijk nooit (daarvan zit vast wel wat in de KVV’s).
Voeding is best wel iets om onzeker over te kunnen zijn. Zeker omdat er zo via de reclame gesteld wordt dat het compleet of volledig zou moeten zijn. Zoveel granen, rijst en andere niet dierlijke grondstoffen zou een carnivoor als de kat in de natuur nooit eten en dat voedsel is dan compleet??
Dat ik mijn dieren niet echt verkeerd verzorg, mag ik concluderen op grond van hun op de lange termijn goede gezondheden (= ideale weerstand tegen ziektes en parasieten en vooral de ideale zuurgraad om geen blaasgruis te krijgen) en behaalde leeftijden door de jaren heen. Wij hebben bijvoorbeeld in meer dan 40 jaar maar één blaasgruisslachtoffer gehad. Dat was onze zwartwitte huiskater Droppie/Gipsy die toen, omdat ik me door de voedingsindustrie wijs had laten maken dat brokjes beter waren, jarenlang aan deze verschrikkelijke kwaal heeft geleden.

Onze Droppie uit 1979. Wij moesten hem helaas, toen hij acht jaar oud was, na jarenlang geleden te hebben aan blaasgruisverstoppingen, in 1988 laten inslapen.

Het is helaas moeilijker geworden om hele lamshartjes te kopen. Ze worden niet meer vanuit Nieuw-Zeeland geïmporteerd. Heel, heel erg jammer want voorgesneden in dikke repen hadden de katten er een flinke klus aan om dit te eten. Dit zo kunnen eten gaf ze veel voldoening en het was het een perfecte reiniging voor hun gebit. We behelpen ons nu met voorgesneden hart van de supermarkt maar die kwaliteit haalt het niet met de hele hartjes en er valt nog maar weinig te knagen. Ze zijn wel verkrijgbaar bij de Marokkaanse slager of een biologische- of scharrelslager. Helaas is er weinig animo voor tegenwoordig bij onze katten. Ik durf niet bij iedere slagerij rauw vlees voor onze dieren te kopen. Alleen bij de supermarkt voorverpakte kip en rundvlees en bij de Marokkaanse of een andere gespecialiseerde slager (biologisch of scharrel). Varkensvlees van onbekende herkomst kan besmet zijn met het virus van Aujeszky en omdat dit voor honden en katten dodelijke virus onschadelijk voor mensen is, wordt er niet overal even zorgvuldig mee omgegaan en kan het andere vlees ermee in contact zijn geweest. Nederlandse varkens zijn ertegen gevaccineerd en bij de betere slagerijen is bekend waar de dieren vandaan komen.

De droogmachine

Tot mijn teleurstelling viel me op een gegeven moment op dat de gebitjes van onze dieren niet meer zo schoon en soms zelfs danig ongezond waren vergeleken met onze dieren vroeger (toen ik nog een ander voedingspatroon voor ze had). Het duurde even, te lang voor twee kiezen van Eesz en diverse bij de katten, tot ik door had waar de schoen wrong. In tegenstelling tot vroeger kregen ze sinds de invoering van de KVV’s als Carnibest etc. veel minder vaak lange dikke repen hart te knagen en als je niet iedere dag ‘je tanden poetst’ ontstaat er tandsteen met alle gevolgen van dien. Ik bleek dus ook vatbaar voor het gemak van het kant-en-klare voer waardoor de gebitten te weinig reiniging kregen en daarom moest er een andere oplossing gevonden worden. En die bestond: de droogmachine.

 

De Boman droogmachine. Groot succes en voor minder dan 40 euro kunt u zelf uiterst verantwoorde snacks maken. April 2018: ik ontdekte bij toeval dat de merknaam Boman is vervangen door Clatronic. Gelukkig is de prijs niet extreem veranderd. De link naar een webshop

Het is echt ideaal, als voorgerecht, voor de naknabbel en helemaal als tussendoortje voor die dieren die wel een extraatje kunnen gebruiken. Polly heeft er als opgroeiend hondje aardig wat van gehad. Eerder kocht ik het gedroogde vlees in de dierenwinkel en de honden aten dit goed maar de katten gaan toch wel voor wat meer kwaliteit. Én het bleek helemaal geen zuiver kip te zijn. Er wordt zelfs zout aan toegevoegd! Nadat Rudolphine me eens een portie van haar gedroogde vlees had gegeven en Linda (van Everlasting Joy) ons ook bevoorraad had met allerlei soorten gedroogd vlees, was ik om. De katten vonden dit wel erg lekker en dus sinds het voorjaar van 2011 krijgen onze dieren gedroogd vlees als extraatje. Gezonde gebitten zijn enorm belangrijk voor hun algehele gezondheid dus we zijn heel blij met deze oplossing. Ik houd het vooral bij het kipfilet omdat dit niet sterk ruikt en zo hebben we nauwelijks last van geurtjes tijdens het droogproces. Kipfilet, rauw of gekookt, heeft een prima voedingswaarde maar het vlees is zo zacht dat dit niets gunstigs voor het gebit kan doen. De gedroogde lamslong koop ik bij Rianne die na een berichtje op de Whatapp, na de betaling via Tikkie een portie opstuurt. Rianne droogt de vleessoorten hobby-matig dus zij heeft geen website. Contact leggen, kan via mij.

Onze eerste droger heeft zeker vijf jaar intensief dienst gedaan. We (lees: Huibert) snijden het kippenvlees wanneer het nog aardig bevroren is om mooie plakken/stroken te krijgen. Mee-eten tijdens door de katten mag uiteraard niet. Daarom zit onze rode boef Bashiir braaf in de doos achter de droger.

Droogvoer doet wel iets voor het gebit maar niet zoveel als de fabrikanten ons willen laten geloven. De meeste brokjes breken, als ze al niet in hun geheel worden doorgeslikt, op het snijvlak van de tanden en kiezen en schrapen geen tandplak weg noch masseren zij het tandvlees.

Ik ben vanwege de zo noodzakelijke reiniging van het gebit heel blij met de uitvinding van het gedroogde kattenvlees. Wie zou dit ooit bedacht hebben? Een Noor die zag dat zijn kat ook wel wilde mee knabbelen aan een reep stokvis? Ik weet van een vriendin die in Noorwegen woonde met haar Noorse echtgenoot dat hij ‘s avonds op de bank zat te snacken met een reep gedroogde kabeljouw (= stokvis).

Er zijn meerdere modellen droogmachines te koop maar die van Boman/Clatronic is het goedkoopst en bevalt ons al jaren prima. Via internet besteld, wordt hij zo goed als de volgende dag bezorgd. Kipfilet drogen bevalt ons van alle vleessoorten het best. Niet vet en ruikt het minst. Er zijn meerdere sites maar deze scheelt alvast zoeken. Voedseldroger kopen?

Voor de KVV’s, de compleet gemaakte gemalen vleesmaaltijden, komen steeds meer merken bij. Er is veel vraag naar gezonde voeding voor huisdieren. De meeste dierenspeciaalzaken verkopen zelfs meerdere merken. Goed voor de variatie!

Er zijn bedrijven die deze voeders diepgevroren aan huis bezorgen. Via Google lukt het vast wel om een bedrijf te vinden dat dit in uw omgeving doet.

http://www.versvoeding.nl/ (alleen voor Zuid-Holland)

Merken komen en merken gaan. Onze katten zijn geen moeilijke eters maar sommige soorten lusten zij echt niet. Het is zelfs gebeurd dat onze honden het niet blieften. Bij onbekende merken dus eerst met een kleine hoeveelheid uitproberen en zeker niet al te enthousiast inkopen en ontdooien.

– Rauwe kippennekjes zijn een voortreffelijk maal voor katten. Niet alleen vanwege de voedingswaarde (alleen al het kraakbeen, zou artrose kunnen remmen/voorkomen) maar ook vanwege het gunstige effect op het gebit. Gelukkig wordt dit in mijn regio tegenwoordig steeds makkelijk verkrijgbaar. Ik slaag tegenwoordig uitstekend bij het wildpaleis in Haarlem-Noord. Ze zijn dan van een prima kwaliteit en zelfs in pondspakjes. Voor kiloverpakkingen kan ik bij dierenshop van de Berg, ook in Haarlem-Noord, en bij Willemsen in Vijfhuizen terecht. Voor de katten met een minder goed gebit hak ik de nekjes fijn omdat ik wil dat de oudjes ook deze goede voedingsstoffen binnen krijgen.

Tips:

  • Kiloverpakkingen zijn voordeliger in gebruik en die kan je een tikje ontdooid maar nog wel zo hard aanvoelend als steen (na ca. 1,5 uur op huiskamertemperatuur) met een scherp mes in plakken snijden en die per stuk verpakken en terug in de vriezer doen. Ontdooid in een bakje in de koelkast blijft het zeker ook nog een paar dagen goed;
  • Geef de dieren nooit vlees dat in aanraking kan zijn geweest met een rauw varkensvleesproduct (virus van Aujeszki). Dit kan gebeuren in iedere slagerij waar geen Nederlands scharrel- of biologisch varkensvlees aanwezig is. Ik hoor regelmatig dat een keurslagerij scharrel- of biologische vlees zou verkopen: echt niet! Zij hebben een eigen keurmerk maar dat heeft niets te maken met het sterrensysteem van Beter Leven.
    Vlees van de poelier, Islamitische slager en de echte scharrel- of biologische slagerij heeft ook geen keurmerk van Beter Leven maar is omdat het geen contact heeft gehad met varkensvlees op dit gebied is wel veilig.  Nederlandse en de meeste Europese varkens zijn dankzij vaccinatie vrij van dit virus;
  • Iedereen heeft wel gehoord dat botjes en dan vooral kippenbotjes levensgevaarlijk zijn voor huisdieren. Dit geldt alleen voor botten die verhit zijn geweest want die splinteren en die kunnen ze niet verteren. Rauwe botten zijn absoluut niet gevaarlijk. Wanneer een kat een vogeltje of muis zou vangen, dan zijn die botjes immers ook rauw! De kat als diersoort bestaat al vele duizenden jaren. Dat zij hun kostje bij elkaar zijn gaan scharrelen in de omgeving van mensen (domesticatie) is iets van de laatste paar duizend jaar. Het rauwe botjes eten is wel iets dat alleen past in een menu met voldoende rauw vlees. Het maagzuur van de dieren die voornamelijk brokjes en blikvoer eten, is minder krachtig en daardoor zouden deze dieren verteringsproblemen met botjes kunnen hebben.
  • Het wordt gelukkig steeds minder lastig om rauwe kippennekjes te kunnen kopen. Lang niet alle katten willen dit eten. Heel jammer want het is een perfecte schoonmaakbeurt voor het gebit en het tandvlees kan ook niet beter gemasseerd worden. Als ze het bij de fokker leren, is dit nooit een probleem. Men denkt wel dat droogvoer zo goed voor het gebit is, maar dat is helaas niet waar. De brokjes breken op het snijvlak van de kiezen en raken de zijkanten niet en ook wordt het tandvlees niet gemasseerd. Het ontstaan van tandsteen en/of geïrriteerd of zelfs ontstoken tandvlees is een samenspel tussen aanleg en eetgewoontes. Wanneer een dier al tandsteen heeft dan helpt knagen aan nekjes of kippenvleugels niet meer en moet het tandsteen eerst door de dierenarts worden weggehaald. Daarna kan een dagelijkse knaagbeurt aan een reep vlees, gedroogd vlees of iets met bot als kippennekjes of kipkluifjes de nieuw ontstane plak van de laatste 24 uur verwijderen vóórdat het zich kan omzetten in tandsteen. Een gezond gebit in een gezonde kat is geen loze kreet. Tandsteen en de bijbehorende infecties zijn een groot gezondheidsrisico en zelfs nierfalen of een andere vaak fatale infectie van een orgaan kunnen zo ontstaan. Om katten dit te leren eten, moet je soms wel wat moeite doen. Bijv. het eerst met een kunststof hamer de nekjes pletten en daarna in grove stukken snijden zodat je ‘list en bedrog’ kan toepassen door het te mengen met wat lekkers. Als ze het eenmaal eten geleidelijk aan het lekkers afbouwen al is het helemaal niet erg dat dit voor een deel vermengd blijft met een smaakmakertje. Wij lusten tenslotte ook wel een snoepje of een patatje oorlog. Kittens geboren in cattery’s die bewust vers vlees voeren, weten raad met alle soorten vlees. Onze kittens kunnen dit zelfs op de leeftijd van zeven weken al eten!
  • De hoeveelheden die fabrikanten aangeven wat katten (en honden) per dag per kilo lichaamsgewicht zouden moeten eten van hun product slaan meestal nergens op. Ieder dier heeft zijn eigen stofwisseling, zijn eigen behoefte aan calorieën n.a.v. de verbranding door hun gemiddelde dagelijkse activiteit. De meeste aangegeven hoeveelheden maken uw dier binnen de kortste keren te dik of zelfs ziek waardoor u gestimuleerd wordt om de kat met het veroorzaakte gezondheidsprobleem de nog duurdere dieetproducten te gaan voeren. Én u wordt vaak ook nog geadviseerd om alle andere katten ook maar voor het gemak op dat dieetproduct te zetten (erg goed voor de omzet!). Vanwege de voor de meeste katten ernstig verslavende toegevoegde smaakstoffen is er helaas vaak geen weg meer terug naar normaal katteneten. Met gezond verstand, natuurlijke voeding, weinig koolhydraten, de dieren stimuleren om meer te verbranden door sport en spel, komt u veel verder. Er zijn meer huisdieren te dik dan te dun. Extra vocht door hun eten helpt vrij goed bij de katten om hun gezonde slanke lijn te bewaren;
Dappere muis! De katten waren met stomheid geslagen. Echt hongerig was het muisje niet, zo te zien aan zijn bolle buikje. Foto uit het archief van Helga Bruggink.

Met veel vocht, veel variatie en vooral niet te veel voeding bereik je m.i. de meest ideale situatie voor de best mogelijke langdurige gezondheid van je dieren. Alles helemaal rauw of helemaal vers gaat mij te ver. Commercieel nat voer is heel goed bruikbaar en onze katten krijgen dan wel geen droogvoer als maaltijden maar ’s morgens en ’s avonds en als tussendoortje een handje brokjes voor de hele familie wordt dankbaar weg geknabbeld. Minder enthousiast komen voor het eten, betekent alarm. Zo kan ik wanneer er wat aan de hand zou zijn, en met oudere dieren komen zulke dagen nu eenmaal een keer, direct ingrijpen en mogelijk erger voorkomen.

Het commerciële voer is tegenwoordig zodanig aangepast dat de grootste gezondheidsproblemen die door de samenstelling (o.a. te veel mineralen, koolhydraten en te weinig vocht) veroorzaakt werden, voorkomen kunnen worden. Vroeger dacht men/werd de kattenliefhebber wijs gemaakt dat al die blaasgruispatiëntjes (plaskaters) veroorzaakt werden door een te vroege castratie. Sinds er ‘verzuurders’ aan het voer worden toegevoegd is het aantal slachtoffers danig afgenomen maar nog steeds is een verstopping door blaasgruis (vooral struvietkristallen) een groot probleem vooral bij katers en een oorzaak van blaasontstekingen bij de poezen. Vanwege deze verzuurders moet je moet je bij fabrieksvoer heel voorzichtig zijn met extraatjes op het gebied van vitamines en mineralen en er absoluut geen voedingssupplement aan toevoegen. Ik denk ook dat het vaak aan mensen geadviseerde cranberry sap of vitamine C voor katten negatief uitpakt. Dan kunnen er, helemaal wanneer er melamine (bekend van het Chinese babymelkschandaal) in het voer zit, oxalaatkristallen in blaas en nieren ontstaan! Het enige wat je wel veilig aan kunt toevoegen is (warm) water. Katten hebben van nature de neiging om weinig te drinken en de combinatie met droge brokjes is dus een gevaarlijke voor blaas en nieren. Daardoor wordt er bijv. te weinig urine geproduceerd en is er te weinig aandrang om naar de kattenbak te gaan. De urine blijft dan langer in de blaas waardoor de kristallen zich kunnen gaan ontwikkelen en bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen. Sinds een aantal decennia worden dus de vroeger uiterst zeldzame oxalaatstenen steeds vaker bij katten aangetroffen (info van dr. Slappendel verbonden aan de faculteit van de universiteit van Utrecht. Die melamine is een grondstof voor kunsthars (o.a. voor kunststof serviesgoed) en voedingsproducenten voegen melamine (niet te verwarren met melatonine voor een goede nachtrust) aan diervoeders toe om het eiwitgehalte van hun voer bij de analyses hoger te laten lijken. Dit werd ooit ruiterlijk op tv toegegeven (ik heb het zelf gezien) toen er vooral in Amerika erg veel honden en katten overleden aan nierstenen en men de melamine als toevoeging ontdekte. De woordvoerder namens veel diervoederproducenten vertelde doodleuk dat dierproeven hadden aangetoond dat melamine onschadelijk was en dat de oorzaak van al die dodelijke slachtoffers een gif moest zijn. Later bleek dat men over het hoofd had gezien dat de hoeveelheid en de periode waarover het dier deze stof, de melamine, in zijn lichaam kreeg chronische nierkwalen veroorzaken. Wanneer de stenen alleen in de blaas ontstaan is er operatief wat aan te doen maar er zijn geen niersteenvergruizers voor huisdieren. Ik verwacht niet dat er geen melamine meer in de diervoeders zit. Zelfs na de dodelijke slachtoffers door het zuivelschandaal (melamine in babymelk) in China is gebleken dat dit nog steeds gebeurt.

Tinka bij de mooie keramieken fontein van de Miaustore.
    • Vocht
      Omdat onze katten brokjes en gedroogde kip als tussendoortjes krijgen, zouden ze wel wat meer mogen drinken dan ze doen. Maar een kat kan je niet dwingen. Wel kan je proberen om het drinken leuker te maken.
    • Eind december 2017 werd er een zeer degelijk ingepakt pakketje uit het verre Polen bij ons bezorgd. Dat was de nieuwe fontein voor de katten. Uitgevoerd in donkerblauw keramiek. Zo mooi!
      Eerdere kunststofwaterfonteinen hier waren het niet echt. Ik ergerde me aan het gebrom, vond ze lelijk en de katten deden er niets mee. Nu dus een herkansing met een mooie! Het in elkaar zetten, bleek erg mee te vallen. Zelfs ik kon het. Bij het degelijk inpakken, was men de handleiding vergeten bij te sluiten maar Huibert maakte het slangetje van de fontein aan het pompje vast en klaar was Kees. De eerste keer dat we hem aanzetten, was het pompje niet hoorbaar. De tweede keer wel al stelde dat geluidje weinig voor. Na even wat rommelen met het pompblokje was dat geluidje ook weer weg. De keramieken fontein staat nu te pronken in de keuken. Iedere feline huisgenoot is wel even komen kijken maar vers-vlees-etende katten krijgen al zoveel vocht binnen dat ze geen dorst hebben.

      Sher was halverwege haar zwangerschap. Haar kittens ga ik natuurlijk ook leren om te drinken uit de fontein. Nu hield Sher het bij zgn. bemoedigende likjes bij Tinka.

      Gelukkig redde Tinka de situatie: zij vindt hem wel leuk en neemt er af en toe wat likjes uit.
      Om de anderen zo ver te krijgen dat ze er plezier in gaan krijgen om daar uit te drinken, denk ik dat ik ze dan eerst wat brokjes (krijgen ze hier dus heus wel maar alleen als traktatie of tussendoortje) of gedroogde kip ga voeren en dan de fontein voor ze aanzet. Ik zet hem nu af en toe voor Tinka aan (om de fontein te laten draaien wanneer er niemand in de buurt is, vind ik zonde van de energie).
      Wat ik ook graag wil hebben, is een klein plastic visje dat in de fontein mag spartelen om het spelen met water te stimuleren. Zo krijgen ze ook en passant wat extra vocht binnen want ieder beetje dat ze binnenkrijgen, telt voor hun gezondheid op de kortere en langere termijn. Het schoonmaken is een fluitje van een cent. De keramieken bakjes kan je er heel makkelijk uit pakken en schoonmaken. Ze kunnen zelfs in de afwasmachine maar ik doe het liever even met de hand wanneer ik toch een sopje heb voor de spullen die niet in de machine kunnen. Voor de mensen die ook zo’n mooie fontein willen: ik heb hem van de Miaustore, een webwinkel met een Nederlandstalige klantenservice.

Spenen

Het kittens leren vast voedsel te eten, heet spenen. Tegenwoordig hoor ik mensen vaak dit afspenen noemen. Ik vind dit zo’n lelijk woord. Er is bij gezonde katten geen sprake van het begrip ‘af’. Bij kittens die hier bleven wonen, stond de moederpoes het meestal zeker tot een maand of vier toe en nadat de melk was opgedroogd mocht het kitten voor zijn orale behoeftes soms weer sabbelen. We hebben zelfs katers die dit opgroeiende dieren toestaan. Dat zijn de bekende ‘katermoeders’ van ons ras.

Iedere dierverzorger maakt zich zorgen over de compleetheid van het voer. In de natuur zou een kat zijn eigen kostje bij elkaar scharrelen. In tijden van overvloed eet hij waarschijnlijk alleen muizenbiefstuk of vogelfilet maar in andere tijden worden prooidieren met huid, haar én maaginhoud verorberd en daarin kunnen belangrijke zaken als vitamines zitten. Aangezien rauwe prooidieren met maaginhoud hier niet kunnen, maak ik af en toe een maaltijd iets completer door er een klein beetje Gistocal, een mineralen- en vitaminemengsel, aan toe te voegen.

Dit voedingssupplement gebruik ik al sinds 1980 toen onze eerste rashond Dimbo als puppy bij ons kwam wonen. Zijn fokster had een handgeschreven brief met allemaal verzorgingstips meegegeven. Ik doseer dit lager dan voorgeschreven, en het gaat al om grammetjes, ik voeg het ongeveer aan de helft van de avondmaaltijden toe. Nooit aan maaltijden zoals Carnibest, blikvoer etc. die al compleet zijn. 

Ik ben heel blij dat er producten als Carnibest bestaan. Dat is al compleet waardoor ik vind dat ik me met het andere eten qua verhoudingen wel wat kan permitteren. Hun ontbijt bestaat uit Carnibest en ‘s avonds krijgen ze iedere keer wat anders: kip (kuikens, filet, kipvleugeltjes), vis, hart, lever etc. er valt genoeg te variëren. Naar mijn idee is de behoefte aan ‘complete maaltijden’ ons aangepraat door de commercie. Wij eten ook niet iedere maaltijd ieder vitamientje waarvan gesteld wordt dat we dat zouden moeten binnenkrijgen. Variatie is de oplossing voor dit probleem. Eenzijdigheid, iedere maaltijd alleen maar droogvoer is naar mijn idee juist de oorzaak dat zoveel katten hun gezondheid verliezen en als ze het overleven van een dieetvoer afhankelijk worden.

Helaas staan maar weinig mensen stil bij het probleem dat ontstaat wanneer een dier eenmaal totaal afhankelijk is geworden van een bepaald dieetvoer. Er zijn maar weinig diëten geschikt voor meer dan één kwaal en je kan erop wachten dat er zich uiteindelijk een volgende kwaal meldt. Een kittenkoopster van ons had een kater met een blaasgruisprobleem en hij at al jaren dat dieetvoer. Tot hij wat ouder werd en de dierenarts hem preventief een nierdieet voorschreef (hij had gelukkig nog geen echt slechte nierfunctie): binnen de kortste keren had het arme joch dus een pijnlijke en levensgevaarlijke urinewegverstopping!!
Wat ook veel voorkomt is dat de kat chronische darmproblemen krijgt en daar een ander voer voor nodig heeft of een nierdieet… Vaak is overschakelen naar vers onmogelijk omdat de kat verslaafd is aan de geur- en smaakstoffen van het gebruikelijke kattenvoer en dieetvoeders. Heel tragisch. Vers voer, gewoon vlees dus, volgens het prooidiermodel dus met lever, nier, hart, kraakbeen en botjes verdeeld over de dagen van de week is juist natuurlijk voor een carnivoor als de kat. Ik ben ervan overtuigd dat veel problemen door deze voedermethode voorkomen of uitgesteld (oudedagsproblemen) worden.

Ik ben altijd op zoek naar andere stofjes als onderdeeltje van de kattenmaaltijdjes en ik zocht een olie voor de omega vetzuren. Ik wilde per se dierlijke omdat een kat een carnivoor is. Het was een hele speurtocht maar het bleek heel simpel; echte zalmolie. Er zijn zelfs nog wat vitamines aan toegevoegd en omdat ik toch altijd bewust onderdoseer, zal het risico op overdosering wel te verwaarlozen zijn. Tot mijn verbazing vinden álle katten dit heerlijk en zelfs onze lastigste eter toen, Rooster, voor wie ik altijd iets met een sterke geur door het verse vlees moest prakken of mengen, eet nu enthousiast de Carnibest met alleen een paar druppeltjes zalmolie. Deze olie moet je in de koelkast bewaren.

Herstel 1: een volgende fles viel helemaal niet in de smaak. Gelukkig zijn onze honden minder lastig.

Herstel 2: nadat ik het een tijdje niet gegeven had, was er weer niets aan de hand. Het is echt waar: hoe meer variatie, hoe grager ze blijven eten!

Ik gebruik ook wel eens wat Convalescence Support van Royal Canin (te koop bij de dierenarts) om het eten extra aantrekkelijk te maken. Vooral de oudere dieren stellen dit erg op prijs. Ik heb altijd een zakje op voorraad voor het geval dat een dier dit nodig zou hebben. Als oudere dieren hun gezondheid verliezen, kunnen ze eetlustproblemen krijgen en een kat die niet meer eet, heeft geen kans meer op herstel. Met wat tijdige hulp voor de eetlust kan je voorkomen dat je dier in een dip blijft steken en kan je hem of haar soms nog weken, maanden of zelfs jaren nog van het leven laten genieten.

Diarree

Een veel voorkomend probleem

De diervoerderindustrie maakt niet voor niets heel veel soorten speciaal voer en dieetvoer voor de darmproblemen bij de kat. Meestal kunnen darmproblemen voorkomen worden door voeding waarbij een gezonde darmflora in stand wordt gehouden (en tijdige ontwormingen). Vers voer heeft hier een veel beter effect op dan het droog- en blikvoer omdat bijv. die ingrediënten verhit moeten worden waardoor belangrijke bacteriën en enzymen worden gedood. Op bacterieel gebied, de goede en de slechte, is dit voer zo goed als steriel.

Maverick bleek een darmtumor te hebben.

Ook bij de meest natuurlijke voeding en bij gezonde dieren kan het geen kwaad om periodiek de dieren pro- en prebiotica te geven. Bij dieren die van slag zijn of tijdens en na een antibioticakuur is dit helemaal een aanrader.
Zelf heb ik dit al in jaren niet meer gegeven omdat onze dieren, blijkbaar door de natuurlijke voeding, geen maagdarmstoringen meer hebben. Toen in januari/februari 2021 Maverick ondanks een zeer gezonde eetlust vermagerde, heb ik hem dit wel gegeven in een poging hem te helpen. Helaas bleek later dat hij een uitgezaaide darmtumor had en daar hielp dit natuurlijk niet tegen.

Er is veel kaf onder het koren en bedrijven liften mee bij de goede reputatie van de betere middelen en omdat het weggegooid geld is iets te kopen wat het niet is, zet ik hier het adres van een winkel in Haarlem die dit en andere nuttige zaken voor de gezondheid ook online verkoopt: De Groene Os 

Diarree kan heel wat oorzaken hebben. Naast parasieten kan ook schrokken, te lange wachttijd tot de volgende maaltijd, en te veel eten diarree veroorzaken. Evenals het de hele dag kunnen dooreten waardoor het maagdarmkanaal nooit eens goed leegkomt. Wanneer er eenmaal verkeerde balans op bacterieel gebied, een slechte darmflora, is ontstaan, lukt het niet altijd om dit met goed voer en probiotica te verbeteren. In dat geval zou Finidiar/Diarstop (maximaal drie dagen/bijsluiter) het probleem wel eens heel goed kunnen oplossen. Het prettige van Finidiar is dat het geen antibiotica is of de darmfunctie stillegt. Echt vasten wordt gelukkig tegenwoordig, zeker bij katten met overgewicht afgeraden, maar even wat minder voedsel in de darmen helpt beslist.

Diarree als oudedagskwaal
Wanneer alle andere middelen falen, is Isogel het redmiddel.

Sijntje heeft de eerste jaren van haar leven enorm geleden (en wij met haar want niet alleen het hele huis zat eronder en zelfs ook onze kleding…) aan diarree. Ze had het vaak zodanig ernstig dat de derrie er gewoon uitliep. Kattenbak gebruiken deed ze amper en ze had een voorkeur voor de vreemdste plekken zoals achter de radio op de snoeren die daar lagen. We hadden van alles geprobeerd, ieder dieet en pillenkuur van de dierenarts tot we ontdekten dat zij minder last had wanneer ik haar naast de dieetbrokjes, tegen het advies van de dierenarts in, een gekookt eendagskuiken had gegeven. Ik ging dit langzaam opbouwen en na een tijdje had ze geen diarree meer mits ik haar alleen kuikens en absoluut geen brokjes gaf. Daarna ben ik langzaam gaan variëren met rauw lamshart, gekookte vis en na een tijd kon ze werkelijk alles, dus ook de brokjes, weer eten. Toen kreeg de arme meid obstipatie. Op advies van de dierenarts kreeg ze eenmaal daags Isogel door haar eten. Dit werkte perfect en daar is ze nog behoorlijk oud mee geworden.

Isogel, het lijkt wel Haarlemmer Olie 🙂

Met goede voeding alleen ben je er nog niet. Katten moeten ook nog de beschikking hebben over groenvoer. Deels als mogelijke aanvulling op hun dieet maar vooral als hulpmiddel om haarballen te kunnen uitspugen. De beschikbaarheid van voor katten geschikte plantjes voorkomt in grote lijnen de behoefte om aan minder geschikte planten of bloemen te knabbelen. Haarballen kunnen ook worden voorkomen met een speciale pasta (dierenarts) en door de vacht met een zekere regelmaat te kammen en te borstelen. Niet te vaak want dan stimuleer je juist hevige langdurige rui maar met het losse haren verwijderen voorkom je wel dat je kat grote hoeveelheden oud haar via z’n rasptongetje binnenkrijgt. Kattengras is ideaal om de ontwikkeling van te grote haarballen tegen te gaan en om te voorkomen dat katten aan planten of bloemen gaan knagen die minder gezond voor ze zijn. Als katten niets iets kunnen vinden of krijgen (antiballenpasta of een droogvoer dat ook iets doet om die haarballen te voorkomen) dan kunnen ze uiteindelijk heel erg ziek worden. Pas wel op met die pasta’s. Sommige (of veel?) katten krijgen er een hardnekkige diarree van. Obstipatie door haarballen is levensbedreigend dus als kattenverzorger moet je wel íets ondernemen. Vooral echt oude katten kunnen hierdoor grote problemen krijgen.

Wanneer katten langere tijd niet de gelegenheid hebben gehad om aan plantjes te knabbelen en ze krijgen er uiteindelijk eentje dan zie je vaak dat ze geen maat kunnen houden, er doorlopend ervan blijven eten en soms zelfs rozig vocht met gras uitspugen. Zet de keukenrol maar klaar om alle troep weer op te ruimen. Vaak komen de echte haarballen pas na meerdere dagen grasspugen los. Als je dan ziet wat ze in hun magen meesleepten, dan wordt wel duidelijk hoe belangrijk het is om te voorkomen dat haarballen je kat ziek maken. Ik ken gevallen van katten die hun haarballenprobleem ternauwernood hebben overleefd. Om dit soort situaties, vage klachten, veel spugen en of slecht eten, gedragsproblemen als onzindelijkheid en hoge dierenartsrekeningen te voorkomen, kan het helemaal geen kwaad om je katten bijv. één keer in de maand een fikse dosis Isogel (verkrijgbaar bij de dierenarts) door hun nat voer te vermengen. Isogel zorgt er dan voor dat de voedingsbrij in een soort gelei wordt verpakt en het lichaam op de natuurlijke manier verlaat.

Het kattengrasplantje, Cyperus Zumula. Als het niet vriest, kan het ook in je tuin. Andersom kan een polletje gewoon gras uit de tuin of plantsoen in een potje binnenshuis staan. De beschikbaarheid van dit voor katten veilige gras kan voorkomen dat katten aan minder veilige bloemen, planten en het gevaarlijke siergras met weerhaakjes uit boeketten gaan knagen.

 

 

Door de site te gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten